Spychalski, Marian

Marszałek Polski Marian Spychalski


Marian Spychalski urodził się 6 grudnia 1906 r. w Łodzi, syn Józefa i Franciszki Leśkiewicz. W 1926 r. ukończył Miejskie Gimnazjum Męskie im. Józefa Piłsudskiego, po czym w latach 1926–1931 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, gdzie w 1931 r. uzyskał dyplom inżyniera architekta. Podczas studiów związał się z ruchem rewolucyjnym – od 1929 r. był działaczem Związku Młodzieży Socjalistycznej „Życie”. Był współorganizatorem Związku Zawodowego Pracowników Budownictwa, rozwiązanego później przez władze za działalność rewolucyjną. W 1931 r. został członkiem Komunistycznej Partii Polski.


W latach 1931–1932 był projektantem w pracowni prof. Przybylskiego. Po dwuletniej przerwie został zatrudniony najpierw w pracowni urbanistycznej Wydziału Planowania Zarządu Miejskiego w Poznaniu (m in. współprojektował cmentarz przy ulicy Lutyckiej należący do parafii pw. św. Jana Vianey’a na Sołaczu), a następnie w Warszawie. W 1937 r. został laureatem nagrody Grand Prix w dziedzinie architektury i urbanistyki w Paryżu. W tymże roku objął stanowisko kierownika Wydziału Planu Ogólnego Zabudowania Stolicy w Zarządzie Miejskim w Warszawie (do 1942 r.).



W okresie okupacji hitlerowskiej działał początkowo w antyfaszystowskiej grupie „Biuletynu Radiowego”, która od jesieni 1941 r. przekształciła się w Związek Walki Wyzwoleńczej. W styczniu 1942 r. wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej. Współorganizował Gwardię Ludową i był pierwszym szefem jej Sztabu Głównego (marzec – sierpień 1942 r.), a następnie zastępcą szefa Sztabu Głównego Gwardii Ludowej – szefem Wydziału Informacji (luty – marzec 1943 r.). Brał udział w założycielskim posiedzeniu Krajowej Rady Narodowej. Po utworzeniu Armii Ludowej był członkiem jej Naczelnego Dowództwa. Wchodził w skład delegacji KRN, która w 1944 r. przez linię frontu udała się do ZSRR. Uczestniczył w przygotowaniach do powołania Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego i w pracach nad połączeniem regularnych oddziałów polskich w ZSRR z Armią Ludową w jednolite Wojsko Polskie.



22 lipca 1944 r. został członkiem Naczelnego Dowództwa WP, a tydzień później – szefem Sztabu Głównego WP (do 31 sierpnia 1944 r.). We wrześniu 1944 r. skierowano go na stanowisko prezydenta m. st. Warszawy, przy czym jednocześnie przewodniczył Radzie Narodowej Warszawy. Na początku 1945 r. powołano go w skład Biura Politycznego KC PPR. 2 marca 1945 r. powrócił do czynnej służby wojskowej, mianowany zastępcą Naczelnego Dowódcy WP ds. polityczno-wychowawczych. Od 30 marca 1945 r. do 1 kwietnia 1949 r. pełnił funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, a z dniem 14 lutego 1946 r. został I wiceministrem obrony narodowej (do 4 kwietnia 1949 r.).



W styczniu 1947 r. został wybrany posłem do Sejmu Ustawodawczego RP. W 1948 r. był delegatem na Kongres Zjednoczeniowy PPR i PPS, na którym został wybrany na członka Biura Politycznego KC PZPR. 4 kwietnia 1949 r. przeszedł do pracy w administracji państwowej, obejmując urząd ministra odbudowy, a w maju – urząd ministra budownictwa.


W listopadzie 1949 r. na skutek nieuzasadnionych oskarżeń został pozbawiony wszelkich funkcji partyjnych i państwowych, a z dniem 7 grudnia 1949 r. zwolniony do rezerwy. Krótko pracował jeszcze jako architekt przy odbudowie Wrocławia. W październiku 1951 r. został pozbawiony immunitetu poselskiego. W latach 1951–1955 – niesłusznie więziony pod zarzutem „odchylenia prawicowo-nacjonalistycznego”.


W marcu 1956 r. zwolniony z więzienia, rehabilitowany, a w październiku tegoż roku na VIII Plenum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej wybrany na członka KC PZPR (był nim do 1971 r.). W 24 października 1956 r. został szefem Głównego Zarządu Politycznego WP i wiceministrem obrony narodowej, a 13 listopada tegoż roku objął stanowisko ministra obrony narodowej (do 10 kwietnia 1968 r.). W latach 1959–1970 był członkiem Biura Politycznego KC PZPR. 22 kwietnia 1961 r. ukończył zaocznie Akademię Sztabu Generalnego. 7 października 1963 r. uchwałą Rady Państwa PRL otrzymał stopień marszałka Polski.


Od marca 1959 r. do grudnia 1970 r. był członkiem Biura Politycznego KC PZPR. W latach 1968–1970 sprawował godność przewodniczącego Rady Państwa PRL, a także przewodniczącego Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu (1968–1971). Od 1957 r. do 1972 r. był posłem na Sejm.


Zmarł 7 czerwca 1980 r., został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.


Żonaty z Barbarą ze Skrzypczyków – nauczycielką, miał dwie córki: Annę i Małgorzatę.



Autor publikacji pt.: Początek walki. Fragmenty wspomnień (Warszawa 1983), a także współautor wydawnictw: Armia Radziecka wczoraj i dziś (Warszawa 1948) i Teodor Duracz (Warszawa 1948) .


Awanse: major – 1943, podpułkownik – 1 stycznia 1944, pułkownik – 11 listopada 1944, generał brygady – 1 lutego 1945, generał dywizji – 22 maja 1945, generał broni – 22 lipca 1957, marszałek Polski – 7 października 1963.


Odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari, Orderem Krzyża Grunwaldu II, III i IV klasy, Orderem Budowniczych Polski Ludowej, Orderem Sztandaru Pracy I klasy, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Partyzanckim oraz innymi wysokimi odznaczeniami państwowymi i wojskowymi, a także orderami zaprzyjaźnionych państw.
URL : https://www.valka.cz/Spychalski-Marian-t39582#150470 Verze : 0
Diskusní příspěvek Faktografický příspěvek
Přílohy

Přidejte se k nám

Věříme, že mezi Vámi jsou lidé s různými zájmy a zkušenostmi, kteří by mohli přispět svými znalostmi a nápady. Pokud máte rádi vojenskou historii a máte zkušenosti s historickým výzkumem, psaním článků, editací textů, moderováním, tvorbou obrázků, grafiky nebo videí, nebo prostě jen máte chuť se zapojit do našeho unikátního systému, můžete se k nám připojit a pomoci nám vytvářet obsah, který bude zajímavý a přínosný pro ostatní čtenáře.

Zjistit více